dinsdag 23 juni 2015

Nee zeggen en regie

Ik werk als docent en onderwijsontwikkelaar op een school. Afgelopen jaar heb ik een sabbatical gehad, ik had veel te lang te hard gewerkt en heb een jaar 'bijgetankt'. Heerlijk. Kan het iedereen aanraden.
Het fijnste het afgelopen jaar was dat ik zelf de regie had over mijn agenda. Als ik ja of nee op iets zei, was dat 'gewoon' zo. Alle gevolgen van het ja en nee waren ook voor mezelf. Dat wil ik graag meenemen naar het komende studiejaar, alhoewel ik weet dat dat niet 100% haalbaar zal zijn, een streven is mooi en perceptie is alles ;-)
Tragiek in deze is dat hoe goed een planning van het management of een voornemen van mezelf ook is, mijn ervaring met 15 jaar HBO onderwijs is dat deze altijd op enig moment wordt bijgestuurd, bijgesteld, herordend, teruggeroepen, gereactiveerd of geactiveerd, gereshuffeld of opgeschud, whatever wordt door de roosterdienst, bizarre excelsheets, binnenvallende studenten, omvallende collega's, tegen-of meevallende managers, ontstane of juist uiteengevallen projectgroepen, in- en externe audits, plotseling onvoorziene reglementswijzigingen in wat dan ook en als dat allemaal niet gebeurt dan is er wel een bommelding of een verhuizing.
Hoe te zorgen dat ik die regie voor het komende studiejaar behoud, ondanks alle te verwachten en bovenstaand benoemde verstoringen? Of laat ik het zo stellen: hoe te zorgen dat ik in ieder geval het idee heb dat ik de regie behoud ;-)

1. als ik voor iets gevraagd word zeg ik niet direct ja of nee
2. er mag zelfs wel 24 uur zitten tussen de vraag en het antwoord 
3. alles waar direct ja of nee op moet worden geantwoord laat ik aan anderen over
4. als ik ergens nee op zeg hoef ik me niet (altijd) te verantwoorden
5. als iemand mij toch weer vraagt, terwijl ik nee heb gezegd, blijf ik nee zeggen
6. ik hoef geen ja te zeggen omdat niemand anders ja zegt
7. als ik ergens ja op heb gezegd en dat iets verandert, kan ik alsnog nee zeggen
8. als ik ergens ja op heb gezegd en dat iets verandert, kan ik mijn 'ja' bijstellen
9. als ik ergens nee op heb gezegd en mijn collega zegt ja, bemoei ik me niet met mijn collega maar laat het hem/haar zelf uitzoeken
10. en op alles waar ik geen ja of nee op kan zeggen zeg ik: ik weet het niet. (en let op de punt achter die zin)

Ben benieuwd. Vandaag liep het al mis. Ik werd gevraagd voor een bepaalde klus en wilde daar eind van de week antwoord op geven. Aan het eind van het gesprek zegt mijn manager, dus dan hoor ik donderdag van je. Bij het weglopen zeg ik ja hoor, ik laat het je zsm weten.
Aaaarghhh.... daar gaan we weer. Vrijdag is het eind van de week. Niet donderdag.
OK dan voor jou zal ik het je donderdag laten weten... voor deze keer.
It isn't easy to teach an old dog new tricks ;-)

vrijdag 12 juni 2015

Geen PDCA


Nadat ik in april vorig jaar de diagnose burnout had gekregen, had ik nog wel wat op mijn werk geprobeerd 'iets te doen', echter ik kreeg al snel in de gaten dat via de bedrijfsarts en mijn werk herstellen, voor mij persoonlijk geen goed idee was. Ik besloot in samenspraak met HR en mijn manager een jaar met onbetaald verlof, sabbatical, te gaan om te herstellen en een 'gewoon te doen wat ik wilde doen'. Wat dat was wist ik toen absoluut nog niet want ik kon en wilde helemaal niets meer maar dat terzijde.

Naarmate de maanden van het verlof vorderden kwam ik weer tot mezelf... Met veel vallen en opstaan dat wel maar ... het vallen werd minder, het opstaan werd lopen en laten we hopen dat het nooit meer een zodanig rennen en racen wordt dat je uiteindelijk, net als vroeger als je van een duin of heuvel afrende, over de kop gaat en maar doorbuitelt en doorbuitelt totdat je, duizelig van alles, onderaan de heuvel staat en niet meer weet welke kant waar is...

Helemaal in het begin van mijn traject zei mijn burnoutcoach me dat ik uiteindelijk positief zou terugkijken op mijn burnout. Ik kon me daar toen absoluut in alle oprechtheid niets bij voorstellen. Ik baalde er zo van dat ik het zo ver had laten komen, ik was echt een wrak. Ik kon niets meer. Kon niet meer logisch denken, praten, laat staan lezen, schrijven of argumenteren. Kon me niet meer concentreren, kon geen gesprekken voeren zonder duizelingen of oorsuizen, wist soms niet wat voor dag, uur of weet ik veel wat het was. Ik was volkomen 'out of control'.  Ik raakte de weg kwijt, wist niet meer hoe ik thuis moest komen ...  ik wist niet dat een burnout zo erg was ... wat een ellende ... af en vloog door me heen ... zou dat ooit nog wel goedkomen? Wat als het nooit meer goedkomt?

Maar ... ja, het komt goed. Tenminste ... of het nu 'as good as it gets' is of helemaal goed is, ik weet het eigenlijk niet want er is voor mij nu in ieder geval nog een 'voor de burnout' en een 'na de burnout' ...  en of dat ooit weer anders wordt, geen idee...

En ja ... dit jaar voor mezelf ... ik ben zo blij dat ik dit heb gedaan, het is de beste stap die ik ooit in mijn hele carriere heb genomen. En dat is dan zo mooi, want het was een stap uit mijn loopbaan, maar ik heb het gevoel dat er een hele nieuwe is begonnen. Wat heerlijk is het als je hersenen weer werken.

In mijn persoonlijk leven heeft het me een herwaardering gebracht van mijn relatie, ons (t)huis en ons gezin... ik heb nieuwe mensen leren kennen en mijn sociale contacten zijn zoveel rijker dan dat ze in jaren zijn geweest. Ik heb ervaren dat ik met freelance werken (wat ik gedurende mijn sabbatical low profile heb opgepakt) op een leuke manier genoeg kan verdienen om mijn gevoel voor zelfstandigheid (zeer belangrijk!) te behouden en tegelijkertijd mezelf niet over de kop te werken..., dat ik nee kan zeggen tegen opdrachten maar dat niet betekent dat ik dan geen opdrachten meer krijg.

Maar de grootste verrassing is het het fotograferen en tekenen, dat heeft me zover heeft gekregen dat ik dat eindelijk 'niets' ging doen: kijken, observeren, reflecteren, rust, stilte, 'zijn'.  Het is voor mij de manier geworden om te ontspannen, te concentreren, zonder enige pretentie of zonder enig doel ... ik ben gaan wandelen, lopen, rondscharrelen in de (stadse) natuur en leg dat vast, dat is heerlijk ontspannend  (https://www.facebook.com/buitenenzijn.nl). Dat laatste, buitenenzijn, is voor mij de grote ontdekking van afgelopen jaar. En ik ben heel benieuwd waar het toe leidt. Ik laat me graag verrassen. Geen PDCA. Geen planformulier. Geen rooster of excelsheet.

Na een jaar laat ik het gewoon gebeuren. Wat het oplevert? Geen idee. Doet het ertoe, dat opleveren? Nee. Maakt dat uit? Nee. Is dat erg nee? Geniet ik ervan? Ja.
Heerlijk.