Werk je langer dan vijfenhalf uur aan één stuk, dan heb je recht op een pauze van een half uur. Je mag niet van dit recht afzien. Als je langer dan tien uur op een dag werkt, dan wordt dat drie kwartier. Dit mag worden opgesplitst in drie keer een kwartier."
OK. Lijkt duidelijk. Er kunnen werkafspraken zijn, maar die dienen aan deze minimum eisen te voldoen. Helder verhaal.
Maar wat is pauze? En wat is begin- en eindtijd? Een pauze is een moment dat je je rust pakt, niet gestoord wordt in deze rust en zelf kunt bepalen hoe die rust eruit ziet. Stel dat je begint met werken om 07.30 uur, daar je dan in de trein stapt en je laptop opstart (laten we een 'moderne werkrelatie-situatie nemen'), betekent dat dus dat je uiterlijk 5.5 uur later 30 minuten pauze zou moeten krijgen. Dat betekent om ... 13.00 uur. Of dat je binnen 10 uur werk, 3x 15 minuten pauze. Dus deze persoon begint weer om 7.30 uur, pakt om 16.00 uur de trein terug naar huis, pakt daar weer de laptop om mail door te nemen of kijkt nog wat werk na, stapt uiteindelijk om 17.30 uit de trein en wandelt naar huis.
Bovenstaande is geen abnormale situatie (uit huis en direct aan de slag 7.30 uur en weer terug 17.30 uur). En toch is maar bij heel weinig mensen de 3x15 minuten verplichte (!), doorbetaalde (!) pauze geregeld. Slechte zaak. Want er zit een direct verband tussen te weinig rust / pauze / onderbreking van werktijd en vermoeid, oververmoeid, burn-out en daarmee langdurig ziek worden (zie o.a. http://www.fnv.nl/themas/opdewerkplek/artikelen/pakjepauze_belang_van_rust_en_herstel/ en vele artikelen op dit gebied).
Het voorbeeld van 7.30 uur in de trein, 17.30 uur uit de trein en ondertussen nauwelijks 100% pauze komt in veel beroepen en zeker in het onderwijs en zorg elke werkdag voor. En dan is het nog 'netjes' als je om 17.30 uur je laptop, telefoon, huiswerk of 'nadenken over werk', af kunt sluiten.
Ligt dat aan de werkgever? Deels. Die regelt de rusttijden van de werknemers niet meer. In het kader van de flexibel werkende zelf verantwoordelijke werknemer dient de werknemer dit zelf te regelen. Maar ... what about werkroosters/lesroosters/'diensten', die geen rekening houden met de rusttijden van een werknemer? Wat als woon-werk verkeer standaard buiten de werktijden wordt gehouden (terwijl je dan wel aan het werk bent)? Wat als je moet invallen voor een collega? Wat als je wordt gebeld door klanten, studenten, mede-docenten op je vrije dag?
Oftewel: pauze, een makkelijk woord, een moeilijk begrip. En volgens mij een onderwerp wat regelmatig op een werk- of functioneringsoverleg zou moeten staan. En waar veel en veel te weinig aandacht voor is.
