Deadlines, motivatie en posters over Romeinen

Soms zakt je als ouder de moed werkelijk in de schoenen. Zoonlief had zich in de Kerstvakantie drie slagen in het rond gewerkt voor een poster over de Romeinen (kind zit in groep 8). Want de juf had gezegd dat het de woensdag na de vakantie af moest zijn.
Dus er werd tijdens de vakantie geplakt, geknipt, gelezen en gedaan. Resultaat was een werkelijk prachtige poster en trots nam hij hem mee naar school. Juf was er zeer blij mee, geen enkel ander kind had de poster al af. De poster werd in de klas opgehangen als voorbeeld. Op de woensdag had nog geen enkel ander kind de poster af, de deadline werd verplaatst en nog eens verplaatst want de CITO toetsen namen de kinderen compleet in beslag.
Nu is deadline vandaag. En zoonlief vroeg zich vanochtend af hoe het nu zat met de kinderen die zijn poster als voorbeeld hebben gebruikt en misschien wel mooiere of uitgebreidere posters hebben, mede dankzij de drie weken extra tijd die ze hebben kunnen gebruiken.
"Als ik dat had geweten had ik wel wat anders kunnen doen dan plakken en knippen mama...".  **zucht** geef het kind geen ongelijk.
"De volgende keer lever ik het niet zo vroeg in hoor, want juf verzet de deadline toch wel..."

Natuurlijk gaat mijn onderwijskundige hart van deze casus sneller kloppen dus direct vanochtend achter de koffie maar eens op zoek naar een artikel over het effect van beloningen, deadlines e.d. op motivatie en jawel, daar zijn ze weer mijn vrienden Ryan en Deci ... hoe zat het ook alweer? Simpel gezegd als je denkt dat je de deadline kunt halen of je werkt naar een deadline kun je je competenter voelen, word je sterker en gemotiveerder. Dat zagen we gebeuren bij zoonlief. Hij werkte zeer gemotiveerd en geconcentreerd. Toen hij de deadline haalde was hij heel trots. Ook toen de juf zijn werkstuk ophing als voorbeeld.

Maar wat als er niet zorgvuldig wordt omgesprongen met de deadline? Of, zoals ook aangetoond in divers onderzoek, als bijv een beloning (varierend van stickers tot en met puntensystemen, de ouders onder jullie zullen dit allemaal wel herkennen van de scholen van je kinderen, maar denk bijv ook aan beloningssystemen bij bedrijven) in de perceptie van een persoon niet juist wordt toegepast, of er zoveel beloningen zijn dat het er in de perceptie van de ontvanger niet meer toe doet (iedereen krijgt een prijs, dus zo bijzonder is mijn prestatie niet)? Juist, dan gaat het effect totaal teniet, sterker nog de motivatie daalt enorm.

Dus docenten, leerkrachten maar ook managers, ouders en begeleiders: als je een deadline stelt, hou je er aan, als je een beloning belooft doe het en maak het uniek. Ook dat is werken aan een cultuur van excellentie in plaats van het voeden van een zesjes cultuur.

Er is nog veel te doen!

Kijk eens omhoog!

Is het je ook wel eens opgevallen dat je bijna nooit omhoog kijkt? We leren als kind dat we naar links en rechts moeten kijken voordat we bijv een straat oversteken. Kijk om je heen, dan kijken we naar links en rechts, soms draaien we ons om, soms kijken we ook omhoog... maar ga eens na, eigenlijk doen we dat maar zelden...

In organisaties is het haast een doodzonde, verticaal organiseren of denken. Alles moet in matrix, project of dan in ieder geval in proces (lees horizontaal). Dag hiërarchische hark, hallo horizontaal organiseren ... http://www.frankwatching.com/archive/tag/horizontaal-organiseren/ Verticaal organiseren staat gelijk aan een soort autoritaire organisatie met boemannen als manager, horizontaal staat voor vriendelijk, open, van deze tijd ... http://zakelijk.infonu.nl/management/96666-organisatiestructuren-horizontaal-of-verticaal-inrichten.html Ondertussen vraag ik me echt af wat deze horizontalisering ons tot op heden heeft gebracht ... volksziekte nr 1 is burnout door psychische problemen op de werkvloer... waar komt dat toch van? Heeft de onduidelijkheid door brede rollen, weinig aansturing, veel verantwoordelijkheid en vaak toch nog weinig werkelijke autonomie daar misschien iets mee te maken? Allemaal mede verworvenheden van horizontaal organiseren...

In het onderwijs is ook vrijwel alles horizontaal georganiseerd. Jaargroepen, klassen, projecten. Iemand gaat over naar een volgend jaar.... je haalt je opleiding als je alle jaren hebt doorlopen... Grote problemen als je niet alles van een heel jaar haalt. Dan dien je de school te verlaten, van VWO naar HAVO naar VMBO. Terwijl een kind zo goed is in geschiedenis, taal of wiskunde. Maar nee, het moet horizontaal. Alles moet, liever allemaal zesjes dan drie tienen. Is dat wat we willen? Een Grote Gemene Deler opleiden? Nee toch? We gaan toch voor excellentie? Maar is dat wel mogelijk als je structureel horizontaal blijft denken?

In het onderwijs zie ik heel veel mogelijkheden voor verticaliteit. Er zijn kleine succesvolle projecten. Zoals bijvoorbeeld http://jso.nl/verticaal.html Verticaal onderwijs is mijns inziens realistisch onderwijs. Het sluit aan bij de belevingswereld van de basis van ons bestaan. Moeder, vader, kind. Dat is een driehoeksverhouding, geen rechte lijn. En dat geldt niet alleen voor jonge kinderen, ook voor de HBO studenten zijn er veel redenen op te noemen waarom je aan verticale onderwijsorganisatie zou kunnen denken. Denk aan de vele mogelijkheden van peercoaching, de realistische taken die je kunt doceren (met 'doe eens gek' bijv een 4e jaars als directeur, een 1e jaars als jaarcontractant ivm zijn te behalen propedeuse en het 2e en 3e jaar als junior en senior middenkader). En is het niet heel natuurlijk leren, peer to peer, meester - gezel, met een realistische taak in een stimulerende werk-leeromgeving?

Oftewel: genoeg redenen om eens omhoog te kijken. Wat mij betreft een van de mooie uitdagingen voor komend jaar!