De reiger en de gans

Het was een veelbelovend jaar. Mooi getal, 2014. Allemaal even een twintig en een viertien. Jong, nieuw, vers. Met mooie evenementen als de Olympische Spelen, het WK hockey en voetbal. Mooie momenten als onze zoon die naar het voortgezet onderwijs ging, mijn man die een prachtig project kreeg op zijn werk, ikzelf aan de slag met mijn onderzoek. Natuurlijk de verjaardagen, het samen dingen ondernemen, de vakanties ...
Een jaar van kansen. Kansen in mijn sport, lange afstand paardrijden, waar we met een nieuwe pony begonnen en zomaar meedraaiden in de top van Nederland. Kansen toen ik september begon aan mijn sabbatical, een jaar geen verplichtingen alleen wat ik mezelf vraag. Kansen doordat er tijd kwam voor nadenken over wat je nu werkelijk bezighoudt, wat je nu werkelijk interessant vindt en waar je de 'andere helft' van je leven aan wilt wijden.
Ik begon weer met tekenen, iets wat ik jaren niet had gedaan, had er nooit meer aan gedacht en al helemaal geen tijd... Het was/is heerlijk om te doen en leidde uiteindelijk tot een nieuw initiatief, www.buitenenzijn.nl weet niet waar het heen gaat, maar ik heb ook geleerd dat dat er even niet toe doet, het is nu, geniet ervan, laat het gebeuren . Ik wandel, maak foto's, maak er soms tekeningen van of objecten. Die post ik soms wel, soms niet op facebook www.facebook.com/buitenenzijn.nl  . Het mooiste commentaar wat ik kreeg kwam net binnen, op een foto van een reiger en een gans, die ik gisteren spotte waar ik regelmatig wandel, "een mooi en ontroerend tafereel" schreef een volger die ik niet persoonlijk ken. Maar haar woorden geven mij motivatie om te blijven kijken en delen wat ik zie, en dat is mooi.
Maar je voelt het waarschijnlijk al aankomen, want je weet wat voor jaar 2014 is geweest. Het kon niet zo mooi zijn als het leek. Zo veelbelovend, zo kansrijk, zo krachtig en zo puur. Was het maar zo'n feestje zei een goede vriendin van me ooit...
Was het maar zo'n feestje ... dat jaar 2014.
Om ons heen staat de wereld op zijn kop, om ons heen gebeurt zoveel dat het nauwelijks te bevatten is. Mensen die elkaar afmaken in naam van de islam, een prachtig geloof met prachtige waarden, wordt besmeurd en verbeurd voor macht en overheersing. Afschuwelijke beelden met een enorme impact. Vliegtuigen die uit de lucht worden geschoten, massale executies ... Onze zoon zit op een overwegend Turkse HAVO/VWO, hoe mensenlievend en  niet-oordelend ik ook ben opgegroeid en hoe mijn waarden ook zijn, het houdt me bezig wat deze waanzin op micro niveau gaat betekenen ...
Zoveel vluchtelingen zoveel ontheemden, zoveel haat, ellende, moeilijkheden en verdriet. Een hele generatie staat in het teken van extreem geweld en 'de weg kwijt zijn'...
Een ziekte wat pas als echt probleem wordt gezien zodra een slachtoffer valt in Amerika of Europa, een ziekte waarvoor medicijnen ontwikkeld kunnen worden en beschikbaar gesteld maar blijkbaar was het niet interessant genoeg voordat het de oceanen overstak en er voor betaald kon worden.
Die reiger en die gans, twee totaal verschillende vogels, maar wel vogels, ze stonden daar zo bij de zonsopkomst, naast elkaar, in alle ruimte die ze hadden, stonden ze naast elkaar. Kon het maar altijd en overal zo zijn.

Op zijn Topgears' gezegd, on that bomshell I wish you all .....  overal en altijd een heel goed 2015, vol kansen, mogelijkheden, met mooie momenten, ontroering, veiligheid, gezondheid en liefde. Ik hoop jullie volgend jaar allemaal weer te ontmoeten, dank jullie wel voor jullie aandacht, liefs, Maaike

En maar zoeken ....

Zoek jezelf moeders, vind jezelf, zoek en wees alleen jezelf .... daar moet ik de laatste weken toch regelmatig aan denken. Bij het zoeken naar de tekst, bleek dat het ging om 'broeders', en wat toch een meesterlijke en blijkbaar nog steeds actuele tekst van het Simplisties (let op de spelling) Verbond...
Ik zet hem hier gewoon even neer. Waarom ik nu eigenlijk mijn hele leven heb gedacht dat ze 'moeders' zongen ipv 'broeders'?

Zoek jezelf ...

Allemaal op weg naar niets, doen we zus of zomaar iets
Soms net echt, maar meestal kitsch, want wie speelt er nog zichzelf
Weet je nog wanneer dat was, toen je nog geen ander was
Niet in harnas achter glas, maar je eigenlijke zelf

Zoek jezelf broeders, vind jezelf, wees en blijf alleen jezelf

Dikkerdoenerij genoeg, op kantoor en in de kroeg
Als je nou 'ns geen masker droeg, zou je dat niet beter staan
Wat moet je met die Januskop, daar schiet niemand iets mee op
't Is een kwestie van een knop, die moet enkel even om

Zoek jezelf zusters, vind jezelf, wees en blijf alleen jezelf

De man die op z'n tenen loopt en alleen zichzelf verkoopt
En nooit iets in z'n oren knoopt, die gaat nog eens lelijk dood
En met make-up van oor tot oor stelt z'n vrouw een ander voor
En hebben ze nog steeds niet door dat een glimlach beter staat

Zoek jezelf broeders, vind jezelf, wees en blijf alleen jezelf
Zoek jezelf broeders, vind jezelf, wees en blijf alleen jezelf
Zoek jezelf broeders, vind jezelf, wees en blijf alleen jezelfUit: De eerste langspeelplaat van het Simplisties Verbond.
© Amsterdam 1975

Op de valreep & over 'nu'

Op de valreep van oktober nog een blog van mijn kant. Op het laatste moment, nou ja, bijna laatste moment want morgen is er nog een dag in oktober en zelfs overmorgen nog. Alleen moet ik dat niet te hardop denken anders stel ik tot morgen uit wat ik vandaag kan doen.
Hoeveel gezegden of zegswijzen, uitspraken, zijn er eigenlijk over tijd, tijdsbegrip of iets met uren, dagen, jaren? Met je tijd meegaan, beter vroeg dan laat, morgenstond heeft goud in de mond, hoe later de avond hoe mooier het volk (of zoiets, weet niet zeker of dat exact de juiste weergave is), er is een tijd van komen en een tijd van gaan, besteed je geld goed maar besteed je tijd beter .... volgens mij kun je nog wel even doorgaan.
Het vreemde met tijd is dat er veel wordt nagedacht over verleden en toekomst maar dat er slechts weinig wordt stilgestaan bij het nu. Hoe voel je je nu? Wat doe je nu? Hoe zit je nu? Terwijl 'nu' feitelijk het enige is wat werkelijk telt. Immers nu is nu, morgen kan alles anders zijn en gisteren komt nooit meer terug.
Doordat ik door mijn sabbatical de tijd heb (of neem) stil te staan bij wat ik doe, wil en kan, sta ik ook vaker stil bij dat 'nu'. En het werkt uitermate verhelderend en ontspannend. Ook als antwoord op vragen van 'wat ga je straks doen' en wat als, wat dan, hoe ga je ... oplossen, aanpakken? Als ik dan zeg, of denk, geen idee, dat zie ik dan wel, ik ben nu bezig met ... Of wie weet bestaat 'het' dan niet eens meer. Valt er niet op te lossen laat staan te doen. Ik geef toe, het is een verademing.
Nu schrijf ik deze blog, nu drink ik thee en eet ik heerlijke marsepein want dat ligt nu alweer in de winkel. Nu ligt de hond naast me en de kat hangt op mijn arm (die kijkt altijd mee op mijn laptop). Nu is het stil buiten, het is mistig en onze zoon komt zo thuis.
Nu is het goed, morgen zie ik wel en overmorgen ... is het 31 oktober en heb ik deze blog eergisteren gepubliceerd.

Ranking, klasseringen en middenmoot, hoezo belangrijk?

Voor mijn hobby (verdien er niets mee, sterker nog grootste gedeelte van mijn geld gaat eraan op) rij ik zo af en toe lange afstand wedstrijden met mijn paard. Stelt allemaal helemaal niets voor, is vrij onbekende sport en er zijn geen grote prijzen te winnen. Afgelopen zaterdag hadden we weer gereden en zo aan het eind van het seizoen sta ik ondertussen flink hoog in de jaarlijkse ranking van mijn klasse. Het hele weekend heb ik in euforische stemming door het huis gelopen.

Wat is dat eigenlijk een ranking? Volgens het woordenboek is ranking uiteraard een Engels leenwoord, het betekent rangschikking, classificatie, indeling, klassement, stelselmatige indeling, regeling.
Oftewel: het geeft overzicht en, naar men meent, inzicht. Inzicht in wie iets beter, sneller, hoger, harder kan. Of als je het omdraait, wie het langzaamste, domste, laagste, slechtste doet. Die omgedraaide rankings zijn minder populair dan de 'positieve'.

Sterker nog, we houden hele evenementen over van alles wat maar gerankt kan worden.
Waarom vinden we het zo belangrijk? Het geeft overzicht. Dat is voor een mensenbrein handig. Kunnen we iets mee. Zonder overzicht is er chaos en daarin voelen wij mensen ons niet prettig, een enkele uitzondering daargelaten.

Maar behoudens dat overzicht, gebeurt er blijkbaar iets met de mensen die in zo'n ranking worden vermeld en al helemaal als je ergens onderaan of bovenaan bent. Je vergelijking met de middenmoot maakt dat je je beter of slechter voelt. En daardoor ga je uiteindelijk ook nog weer beter of slechter presteren. Je zelfvertrouwen neemt toe of af. Je durft meer of doet nog minder.
Vervolgens kun je je afvragen, waarom hebben we dan niets met die middenmoot?
Jazeker, die middenmoot, daar voelen we ons veilig. Wij, als über-kuddedier voelen ons prettig als we omringt worden door gelijkgestemden en we ons daarmee kunnen vergelijken. Het bijzonder is ook als we eruit 'steken', dan kunnen we promoveren of degraderen naar een andere middenmoot.

Het wordt lastig als jouw middenmoot bestaat uit mensen waar je je niet mee kunt identificeren omdat ze vwb leeftijd, uiterlijk, inkomen, ervaring anders zijn. Zoveel anders dat je ondanks het feit dat je op bepaalde kenmerken in een middenmoot wordt geplaatst, daar toch niet thuishoort. Dan voelen mensen zich eenzaam. Ze herkennen zich niet in de ander. Dat kan leiden tot depressie, angst. In een werksituatie tot verzuim, onderpresteren.

Goed management heeft oog voor rankings, voor talent en voor onderpresteren en voor mensen die 'buiten de boot vallen'. Beter management heeft oog voor waarom er wordt over- of ondergepresteerd maar vooral ook voor die grote middengroep, de 'kudde', die bepaalt of een persoon een over- of onderpresteerder wordt. Ik begrijp vaak de enorme aandacht voor talenten of juist voor de uitvallers niet. Zij behoren niet tot de grote groep, die grote groep heeft juist aandacht nodig. Want als zij gezamenlijk 'omhoog' bewegen, gaan de talenten nog beter en de onderpresteerders? Die komen of op niveau of vallen uit. Talent nog beter maken is volgens mij niet zo moeilijk, grote groepen in beweging krijgen, da's pas een uitdaging. Een Memphis Depay laten schitteren is niet lastig, een heel elftal in beweging krijgen een stuk lastiger. Zelfs voor topcoach Hiddink een vraagstuk zo niet een opgave...

En ik en mijn paard? Wij gaan gewoon lekker verder :-) op naar de volgende wedstrijd. Niet denken aan rankings, want dat zegt mijn paard niets :-) en wie weet eindigen we dan wel in de Nederlandse top 10. Voor het eerst in al die jaren dat ik deze sport bedrijf. Ha, en of dat een goed gevoel geeft!

Vakantie met een bijsmaak

Het is vakantie. Het is een zomer vol zon. En toch een zomer met zoveel narigheid als je geen vakantie hebt zoals wij hier allemaal in het luxe veilige Nederland... denk je. Totdat er een vliegtuig wordt neergeschoten en wij als veilige Nederlanders opeens helemaal middenin het wereldgeweld staan. En dan zie je opeens scherper zoveel wat helemaal niet doet denken aan vakantie. Althans zo werkt het bij mij. Het komt harder aan, als je de tijd hebt om goed naar de beelden te kijken.... en het zijn er de laatste weken zoveel...
Steeds weer die vreselijke vlakte met al die brokstukken... wat is daar toch gebeurd, waarom? Straatarme mensen met bloemen in hun handen, die er ook niet om gevraagd hebben dat er een vliegtuig in hun land neerstort.. Mannen met enorme mitrailleurs en magere doorleefde gezichten.
Al die kinderen die zoveel meemaken wat ze hun hele leven niet meer vergeten. Woedende mensen ook tja, je zult er maar wonen en hoe was het nu ook alweer begonnen? Altijd weer die rotplaatjes van piepjonge prostituees en van die vette toeristen die zo nodig iets moeten wat ze thuis niet durven of niet mogen. Walgelijk.... Moeders die huilen bij overleden kinderen of mannen. Wat een doffe ellende.

Ik weet niet hoe jullie ermee omgaan maar ik vind het bij tijden best lastig. Ik voel me bij tijden een grote egoïst als ik lekker geniet van een heerlijke maaltijd op een zonovergoten terras en daarna in mijn eigen bed of dat nu in een tent, hotel of ons eigen huis is naast mijn man kan gaan liggen met ons kind veilig in de kamer ernaast. De volgende dag uitgebreid badderen, ontbijtje met van alles erbij en je dan af gaan vragen wat je die dag weer gaat doen, of niet.

Ik wens jullie uiteraard een hele fijne vakantie maar ik hoop dat je af en toe stilstaat bij al die mensen die het zoveel minder hebben getroffen dan ons. En als je daarbij stilstaat doe dat dan ook eens als je vanuit je luie stoel en je laptopje met je financiën bezig bent. Het is een kleine moeite een bedragje te storten op het zoveelste rekeningnummer wat geopend is. Heb je niet zomaar wat beschikbaar, laat je kinderen als vakantiewerkje wat spulletjes verkopen op een vrijmarkt of op marktplaat en laat ze er wat van overmaken. Doe zelf hetzelfde. Weet zeker dat het goed voelt. Weet zeker dat het uitmaakt. Al is het maar een deken tegen de kou of wat medicijnen tegen waarschijnlijk iets wat bij ons zo simpel te genezen is maar 'daar' dodelijk kan zijn.

Heb je nog wat over neem dan een lekker glas wijn op zo'n heerlijke terras op een zwoele zomeravond. En geniet ervan. Ik doe hetzelfde. Maar ik vind het wel een rare vakantietijd momenteel. Hoop dat het snel ophoudt.... niet die vakantie ... maar wel al die andere dingen ...

Over zintuigen en werk

Je leert het op school, je hebt 5 zintuigen: gezichtsvermogen, gehoor, reuk, smaak en voelen. Dat voelen is een speciale, want die kun je ook nog onderverdelen in drie aparte zintuigen, namelijk tastzin (aanraking en druk), thermoceptie (warme en kou) en nociceptie (pijn). Die laatste drie worden ook wel somatische zintuigen genoemd.
Het bijzondere van zintuigen is dat je ze, even op z'n jan boerenfluitjes gezegd, op een of andere manier kunt wegdenken, uitschakelen, uitstellen. Dat doe je met je 'geest', met je hersenen. Met je wil. Dat gebeurt vaak onbewust, in tijden van stress, angst. Een soort oermechanisme. Als je in gevaar bent op de steppe (werkplek?), er komt een roofdier achter je aan (manager met opdracht die je niet kunt uitvoeren, om allerlei redenen, of klant waar je geen raad mee weet), en je hebt pijn aan je voet (je weet dat je iets niet kunt, niet hebt gedaan, of ergens niet toe in staat bent, of dat je collega's daar niet toe in staat zijn en je wilt ze beschermen), kun je opeens toch hard lopen (probeer je er toch het beste van te maken). Kom je dan aan in je veilige hol (thuis), blijkt dat je geblesseerd bent en voel je de pijn (je bent moe).
Als je geblesseerd bent aan een voet, rug of arm kun je, als je niet op die steppe bent maar in de geciviliseerde wereld, naar een fysiotherapeut. Die kan, in bepaalde gevallen, de pijn verlichten en je lichaam sterker maken zodat je het lichaamsdeel weer goed (beter) kunt gebruiken. De fysiotherapeut kan je ook tips geven, zodat je niet meer in je oude gewoonte van bijv op een verkeerde manier belasten vervalt.
Maar hoe zit het nu met die zintuigen en je 'mind'? Hoe kun je iets wat onbewust gebeurt bewust maken en daarmee aan de slag? Want door die stress kan je hele lijf in de war raken. Ga maar na. Oersysteem is: bij stress uitschakelen gevoel en vluchten. Kom je tot rust, ervaart het lichaam de zintuigen allemaal en werkt het aan herstel. Maar wat als er geen herstelmogelijkheid is? Als er zoveel stress, druk, werk, verplichtingen, 'gedoe' is dat het lichaam niet aan herstel kan werken. Wat gebeurt er dan? 
Het lichaam laat merken dat het pijn heeft. Hoofdpijn, migraine, last van nek, schouders, rug. Bekende verschijnselen van spanning, mits geen andere oorzaken (en wat willen we altijd graag andere oorzaken vinden, veel makkelijker toch, een zenuw die blootligt, een hernia, chronische migraine 'het zit in de familie'...). Het lichaam geeft aan: rust uit, let op je gevoel, wees bewust dat je te ver gaat. Maar wat doet de gemiddelde hardwerkende professional? Die neemt een aspirine, een borrel of een pil. Snauwt naar de hond, collega of partner. Traint zich suf op de tennisbaan, loopt marathons voor conditie te krijgen of trapt zich kapot op de fiets.... maar rusten, nee, dat staat op een of andere manier niet in ons woordenboek.
Oftewel: we schakelen ons gevoel, onze tastzin, compleet uit. Daar zijn we heel goed in.
We kunnen afzien. Doorgaan. Bergen verzetten.
Het lichaam geeft aan: spierpijn, moe, blessures... we gaan nog harder door.
Totdat het niet meer gaat. Het lichaam stopt ermee want die geest van je vertikt het toch om te luisteren, dan is er nog maar een methode, dat is stoppen. Met in het ergste geval een hartaanval, beroerte ... als het meezit eerst duizelingen, flauwtes, wegvallen, spier/gewrichtsklachten enz... je kunt je niet meer concentreren of van de pijn bij een hernia bijv of doordat je hersenen het simpelweg niet meer doen. 
In dat laatste geval ben je overspannen, oververmoeid en bij ernstige verwaarlozing een burnout.
Wat rest is de boel bij elkaar rapen, hopen op steun uit je omgeving, van je werk, je collega's, je vrienden, je familie en je dierbaren. 
Er bestaat een speciaal soort fysiotherapie als je niet meer kunt voelen, ervaren, grenzen herkennen.... dat heet psychosomatische fysiotherapie. Een vrij nieuwe discipline die verschillende aspecten van de 'klassieke' fysiotherapie verbindt met een meer holistische, Oosterse, benadering. Je leert weer voelen, luisteren en 'ontstressen'. 
"In Nederland blijkt somatisatie bij 30 tot 50 procent van de patiënten met een fysiotherapeutische klacht voor te komen. De patiënten presenteren hun klachten fysiek, maar bij nader onderzoek blijken er onderliggende stressoren aanwezig die de klachten beïnvloeden c.q. het herstel vertragen.  De behandeling van deze patiënten vraagt een specialistische benadering. (bron: Master opleiding psychosomatische fysiotherapie, Hogeschool Utrecht)"
De resultaten kunnen verbluffend zijn. Rugpijn verdwijnt als sneeuw voor de zon, migraines komen niet meer langs. De patient slaapt weer goed... het lichaam kan gaan rusten en herstellen.
Dat laatste kan wel even duren, want als je  lang zo intensief bent bezig geweest, is er heel wat kapot gemaakt...
Daarom deze titel van deze blog... zintuigen en werk. Laat het een het ander niet uitschakelen. Blijf voeling houden, met je werk, met je omgeving maar vooral met jezelf.

Pauze

Hoeveel pauze zou je mogen nemen als je werkt? Weet u het? Ik wist het niet. Het zit als volgt: (bron: http://www.loonwijzer.nl/home/arbeidsvoorwaarden/werktijd/duur-van-je-pauze) "Over pauzes is de wetgever kort en duidelijk. Als je een bepaalde tijd hebt gewerkt, heb je recht op pauze. Ook is er precies omschreven hoeveel pauze je minimaal moet krijgen. De wet bepaalt niet dat de pauze doorbetaald moet worden. (ed: echter wel dat je de pauze verplicht bent te bieden, als werkgever)

Werk je langer dan vijfenhalf uur aan één stuk, dan heb je recht op een pauze van een half uur. Je mag niet van dit recht afzien. Als je langer dan tien uur op een dag werkt, dan wordt dat drie kwartier. Dit mag worden opgesplitst in drie keer een kwartier."

OK. Lijkt duidelijk. Er kunnen werkafspraken zijn, maar die dienen aan deze minimum eisen te voldoen. Helder verhaal.

Maar wat is pauze? En wat is begin- en eindtijd? Een pauze is een moment dat je je rust pakt, niet gestoord wordt in deze rust en zelf kunt bepalen hoe die rust eruit ziet. Stel dat je begint met werken om 07.30 uur, daar je dan in de trein stapt en je laptop opstart (laten we een 'moderne werkrelatie-situatie nemen'), betekent dat dus dat je uiterlijk 5.5 uur later 30 minuten pauze zou moeten krijgen. Dat betekent om ... 13.00 uur. Of dat je binnen 10 uur werk, 3x 15 minuten pauze. Dus deze persoon begint weer om  7.30 uur, pakt om 16.00 uur de trein terug naar huis, pakt daar weer de laptop om mail door te nemen of kijkt nog wat werk na, stapt uiteindelijk om 17.30 uit de trein en wandelt naar huis.

Bovenstaande is geen abnormale situatie (uit huis en direct aan de slag 7.30 uur en weer terug 17.30 uur). En toch is maar bij heel weinig mensen de 3x15 minuten verplichte (!), doorbetaalde (!) pauze geregeld. Slechte zaak. Want er zit een direct verband tussen te weinig rust / pauze / onderbreking van werktijd en vermoeid, oververmoeid, burn-out en daarmee langdurig ziek worden (zie o.a. http://www.fnv.nl/themas/opdewerkplek/artikelen/pakjepauze_belang_van_rust_en_herstel/ en vele artikelen op dit gebied). 

Het voorbeeld van 7.30 uur in de trein, 17.30 uur uit de trein en ondertussen nauwelijks 100% pauze komt in veel beroepen en zeker in het onderwijs en zorg elke werkdag voor. En dan is het nog 'netjes' als je om 17.30 uur je laptop, telefoon, huiswerk of 'nadenken over werk', af kunt sluiten.

Ligt dat aan de werkgever? Deels. Die regelt de rusttijden van de werknemers niet meer. In het kader van de flexibel werkende zelf verantwoordelijke werknemer dient de werknemer dit zelf te regelen. Maar ... what about werkroosters/lesroosters/'diensten', die geen rekening houden met de rusttijden van een werknemer? Wat als woon-werk verkeer standaard buiten de werktijden wordt gehouden (terwijl je dan wel aan het werk bent)? Wat als je moet invallen voor een collega? Wat als je wordt gebeld door klanten, studenten, mede-docenten op je vrije dag?

Oftewel: pauze, een makkelijk woord, een moeilijk begrip. En volgens mij een onderwerp wat regelmatig op een werk- of functioneringsoverleg zou moeten staan. En waar veel en veel te weinig aandacht voor is.

APK werkplek - werkplaats - werkruimte - werk - check

De afgelopen twee weken hebben we ons in ons gezin gebogen over 'mijn' werkplek. Al sinds zo lang ik kan heugen werk ik feitelijk overal (niet te verwarren met altijd). Auto, bankje in het park, in een  of andere kantoorruimte, toen zoonlief nog klein was langs de zandbak, bij zwemlessen enz., uiteraard thuis hangend op de bank, zittend aan de grote tafel, in tijden van deadlines zelf in bed.

Maar goed.... met het oog op een minstens 4 a 5 jaar durend traject wat zich grotendeels thuis zal afspelen, mijn PhD project, leek het man- en zoonlief beter als ik eindelijk eens een echte werkplek zou krijgen, waar ik dan ook daadwerkelijk dien plaats te nemen.

Ik heb namelijk al verschillende werkplekken, zelfs complete studeerkamer gehad. Echter, ik ga er nooit zitten. Ik vind het niet 'gezellig', zo alleen op zo'n werkplek. Zeker niet als man- en zoonlief thuis zijn. Dan zit ik er graag bij, laptop, schrijfblok of artikel op schoot, immer multitaskend (wil er nog iemand koffie, hoe laat moeten we bij de sportclub zijn, is er nog huiswerk, wanneer komt het bezoek etc).

Ik kwam er niet uit. Dus gingen we het omdraaien. Waar wil je niet werken. En dan kom je op afbakening van je werk. Maar dat is pas echt lastig! Zeker als je al zo lang overal en nergens werkt.

Het lijkt niet aan een ruimte verbonden te zijn. Maar meer aan situaties. Ik wil niet werken als onze zoon thuiskomt van school. Of bijv als er visite is. En eigenlijk niet als manlief en ik 's avonds samen bankhangen. Toch sluipt het erin. En dan met name mogelijk gemaakt door ICT. Kijkend naar Top Gear met laptop op schoot ondertussen door een concept scriptie heenscrollen. Onder Pauw en Witteman checken of de cijfers zijn ingevoerd. Nog even die mail langslopen. Ondertussen langs Facebook of wat andere sociale media om te kijken wat onze vrienden- en kennissenkring allemaal uitspookt. En dan weer terug naar dat voorstel waar je mee bezig bent...

Het is iedereen wel bekend maar soms is het wel handig om er weer eens even bij stil te staan. Hoe veel doe je eigenlijk gedurende de week aan je werk? Hoe verdeel je je werk, wanneer zeg je gewoon 'ho' en stop je ermee is dat gebaseerd op gevoel of op uren? Waarin zit het gevoel, waarin de uren? Zit je wel binnen je afspraken (met jezelf, je werkgever, je partner...) te werken of gaat het er doordat je er altijd mee bezig bent continue overheen? Naast een APK keuring voor je auto een functioneringsgesprek en een regelmatige gezondheidscheck door deze of gene overheidsinstantie,  zou je eigenlijk regelmatig een werkplek-check moeten houden. Is het nog in verhouding? En wat is de verhouding die bij jou past?

Werkplek - werkplaats - werkruimte - werk - prive - gezin - sociaal. Het blijft een proces.

Ondertussen is er een werkruimte ingericht en 'laptopverbod' tijdens sociale momenten ingesteld. Nu nog de handhaving. Zijn wij Nederlanders zo goed in .... maar niet heus ;-)

Jonge honden en dino's & tijdbeleving

De huidige arbeidsmarkt kenmerkt zich door een verdergaande flexibilisering. Die 'treft' niet alleen jongeren (de jonge honden), ook ouderen (de dino's) die bijv door reorganisatie of ander organisatorisch ongemak de vaste baan verliezen, gaan van arbeidscontract naar arbeidscontract, met meer of minder kans op verlenging of zekerheid. Voor zover lijkt het dat het intreden of herintreden in de arbeidsmarkt voor beide partijen, jong en oud, gelijke uitdagingen met zich meebrengt.

Toch zit er een essentieel verschil, zo lijkt het volgens diverse onderzoeken,  in de beleving van beide partijen. De jonge honden, eager to win, snel, wendbaar, flexibel doordat ze weinig vastigheden als hypotheek, relaties, kinderen hebben, hebben namelijk over het algemeen een ander wat men noemt 'future time perspective', dan de door financiële en sociale zaken vaak minder flexibele dino's. Dit future time perspective kan interessant zijn voor management wat met beide partijen (talent management, retention, leeftijdbewust p-beleid, diversiteit...) te maken heeft.

Wat is future time perspective (ftp)? Het is iets zeer interessants :-) Het refereert aan iets wat je kunt benoemen als subjectieve tijd beleving. Het is hoe mensen de tijd die ze nog hebben (of denken te hebben) in een organisatie bijvoorbeeld, maar het kan ook in hun leven zijn, in hun werkzame bestaan, in hun 'ergens zijn' beleven.

Mensen met een hoge ftp zijn toekomstgericht, gericht op beloningen in de toekomst, zien veel mogelijkheden in hun werk en in hun leven. Ze kijken in organisaties naar waar ze verder kunnen, hoe ze meer kunnen doen, betekenen en hoe ze dat kunnen bereiken. Ze zijn lange termijn gericht, gericht op informatie verzamelen en op het uitbreiden van hun kennis. Mensen met een l ftp zijn behoudender, willen behouden wat ze hebben, zijn ook meer tevreden met wat ze hebben en minder geneigd in de barricades te springen. Ze gaan beter om met organisatorische teleurstellingen, zijn loyaler en maken er, op hun manier, het beste van. Beide perspectieven zijn op hun eigen manier nodig in een organisatie, kruisen elkaar soms en kruisbestuiven elkaar...

Wat als je in je organisatie veel meer jonge honden hebt dan dino's? Of andersom? Wat doe je als manager? Wat ben je zelf als manager? Wat als dienstverbanden steeds korter worden, wat doet dat met het future time perspective en de eagerness van de jonge honden? Blijft die hoog? Of wordt die klein? En zijn dino's per definitie behept met een lagere ftp of is dat sterk persoonsafhankelijk? Of zijn er, door al die korte contracten, steeds meer jonge honden met een laag future time perspective? Wat voor gevolgen zou dat kunnen hebben?

De dino's hebben het op termijn niet overleefd, de honden wel, bedelend om aandacht.... food for thought.

Zoektocht naar ...

Ja wist ik het maar ;-) zoektocht naar dat ene stukje weten wat we nog niet weten. Het is begonnen. Hoe weet je of we iets nog niet weten? Wat is weten? De kunst van het weten, prachtig en heerlijk om over na te denken.

Bij mijn studie Learning Sciences zat Wetenschapsleer in het programma. Bijzonder interessant en als ik terugkijk een van de lastigste modules om werkelijk te begrijpen. Ontologie, epistemologie, methodologie ... elke keer weer moest ik terug naar de definities, wat bedoelen ze nu? Waar gaat het om? Het tentamen werd gehaald, maar de vragen bleven...

Vergaren van kennis, volgens een bepaalde systematiek binnen een bepaalde gemeenschap met methodes en conventies. Jawel, we zaten er middenin tijdens onze eerste kennismaking met het Resorg programma van de Radboud Universiteit waar ik sinds kort als PhD kandidaat aan verbonden ben.

Het mooie van deze hele excercitie is dat je met je 50 jaar dan wel kunt denken de wijsheid in pacht te hebben, van alles te hebben gelezen en gedaan, maar dat je dus niet weet, wat er dus nog niet bekend is. Grappig. Je doet er van alles aan in je professionele bestaan om dingen te weten, om te lezen, leren, onthouden, delen, bespreken, ervaren, pilots, projecten, processen, op allerlei niveaus en met allerlei insteken mee te maken enz. Maar nu gaat het om precies het tegenovergestelde. Wat weet je niet? En waarom weet je dat niet? Waaruit blijkt dat het onontgonnen terrein is? Waarop baseer je dat? Wat wil je precies onderzoeken? Welk ieniemienie stukje werkelijkheid wordt het onderwerp waar je de komende 4, 5 wellicht 6 jaar mee bezig gaat houden?

Dan vervolgens de vraag waarom is dat relevant? Maatschappelijk maar gezien je PhD ook vooral wetenschappelijk? Welke theorie kun je gaan uitbreiden, meer body geven, waar kun je bij aansluiten, of kun je het juist uitsluiten? Waarom? Waarvoor? Hoe? Wanneer?

Vragen, vragen altijd maar weer vragen ...

Omdat ik met al die vragen bezig ben heb ik momenteel niet meer tekst dan dit, ik voel dat ik er bijna ben, dat ik bijna kan delen waar het naar grote waarschijnlijkheid over zal gaan de komende jaren. Of laat ik het zo zeggen: dat ik duidelijk heb wat ik mijn supervisor kan vertellen over een maandje en waar ik dus ... jawel.... vragen over kan stellen :-)

Kennis krijg je niet, die vergaar je.... door .... jawel... vragen ;-)
Fijne avond allemaal, ik neem er een wijntje op!

Deadline zomer 2019

Eindelijk was het verlossende mailtje binnen: we mogen beginnen met ons PhD traject bij de Radboud Universiteit Nijmegen. Ik zeg 'we', want zonder support van zowel thuis- als werkfront is dit traject onmogelijk.

Een van de eerste vragen die ik kreeg was: "Hoe lang gaat zoiets duren?" Gevolgd door: "Dat moet echt jaaaaren duren." Gevolgd door: "Zoiets duurt toch minimaal 4 jaar, maar jij doet het parttime, hoe lang duurt het dan wel niet bij jou?"

Oftewel de perceptie van mensen over hoe lang iets duurt is vrij kort. Als iets een jaar duurt is het al aardig lang, een paar jaar is erg lang en meer dan een paar jaar is een eeuwigheid. Wat niet zo is. Een eeuwigheid is meer dan 100 jaar ;-)

In transitiemanagement (meer lezen?) spreken we over termijnen van 30 jaar voor een verandering daadwerkelijk plaatsvindt / ingebed is. Dat is de lengte van een gemiddelde professionele loopbaan. Oftewel: als je start met je loopbaan ziet de wereld er x uit, en als je eindigt met je loopbaan is de wereld om je heen op aspecten in y veranderd. Dit betekent, dat je, indien je wilt dat je loopbaan 'sustainable' 'duurzaam' is, jij ook op aspecten zult moeten veranderen. En niet zomaar aanpassen, of wat omdenken maar werkelijk veranderen. Niet meer 9 to 5 maar 24/7 is wellicht zo'n x - y verandering. Niet meer eigen bureau maar overal en nergens. Volgens mij ook zeker het continue leren en ontwikkelen, bijblijven. Het doorgaan op je 50e, 60e en niet langzamerhand uitfaseren. Althans, wat betreft het denken in de Nederlandse arbeidsmarkt. Waar vanaf de jaren '60 vooral het denken in uittreding (steeds vroeger met pensioen) of het accepteren dat bepaalde groepen niet participeren (bijstand) gemeengoed werd.

Echter, dat geldt momenteel niet meer. Om het aldus gecreëerde stelsel van voorzieningen betaalbaar te houden dienen mensen langer en productiever inzetbaar te zijn. Maar klopt dat stelsel dan nog wel? Zeker als je bedenkt dat organisaties de mensen die langer en productiever inzetbaar wensen te zijn (45+ ) eerder uitstoten dan opnemen?

Volgens mij roept dit vraagstuk om visie ten aanzien van de arbeidsmarkt, wat willen we, waar gaan we heen, wat is het perspectief op lange termijn? Geen lapmiddelen als nieuwe wetgeving zoals nu is opgesteld, wetgeving die volgens mij ook nog eens contraproductief werkt, dat is korte termijn. Komend jaar hoop ik te komen tot een mooi onderzoeksvoorstel om (enkele van) deze vraagstukken in een lange termijn perspectief te kunnen plaatsen en zo mogelijk initiatieven te ontwikkelen waardoor we komen tot ontwikkeling naar dit perspectief. Zomer 2019 zullen we zien waar het toe heeft geleid. Voor mij persoonlijk een lange termijn doelstelling,  in het kader van maatschappelijke ontwikkelingen hopelijk een klein stapje in de richting van een beter functionerende inclusieve arbeidsmarkt.

Deadlines, motivatie en posters over Romeinen

Soms zakt je als ouder de moed werkelijk in de schoenen. Zoonlief had zich in de Kerstvakantie drie slagen in het rond gewerkt voor een poster over de Romeinen (kind zit in groep 8). Want de juf had gezegd dat het de woensdag na de vakantie af moest zijn.
Dus er werd tijdens de vakantie geplakt, geknipt, gelezen en gedaan. Resultaat was een werkelijk prachtige poster en trots nam hij hem mee naar school. Juf was er zeer blij mee, geen enkel ander kind had de poster al af. De poster werd in de klas opgehangen als voorbeeld. Op de woensdag had nog geen enkel ander kind de poster af, de deadline werd verplaatst en nog eens verplaatst want de CITO toetsen namen de kinderen compleet in beslag.
Nu is deadline vandaag. En zoonlief vroeg zich vanochtend af hoe het nu zat met de kinderen die zijn poster als voorbeeld hebben gebruikt en misschien wel mooiere of uitgebreidere posters hebben, mede dankzij de drie weken extra tijd die ze hebben kunnen gebruiken.
"Als ik dat had geweten had ik wel wat anders kunnen doen dan plakken en knippen mama...".  **zucht** geef het kind geen ongelijk.
"De volgende keer lever ik het niet zo vroeg in hoor, want juf verzet de deadline toch wel..."

Natuurlijk gaat mijn onderwijskundige hart van deze casus sneller kloppen dus direct vanochtend achter de koffie maar eens op zoek naar een artikel over het effect van beloningen, deadlines e.d. op motivatie en jawel, daar zijn ze weer mijn vrienden Ryan en Deci ... hoe zat het ook alweer? Simpel gezegd als je denkt dat je de deadline kunt halen of je werkt naar een deadline kun je je competenter voelen, word je sterker en gemotiveerder. Dat zagen we gebeuren bij zoonlief. Hij werkte zeer gemotiveerd en geconcentreerd. Toen hij de deadline haalde was hij heel trots. Ook toen de juf zijn werkstuk ophing als voorbeeld.

Maar wat als er niet zorgvuldig wordt omgesprongen met de deadline? Of, zoals ook aangetoond in divers onderzoek, als bijv een beloning (varierend van stickers tot en met puntensystemen, de ouders onder jullie zullen dit allemaal wel herkennen van de scholen van je kinderen, maar denk bijv ook aan beloningssystemen bij bedrijven) in de perceptie van een persoon niet juist wordt toegepast, of er zoveel beloningen zijn dat het er in de perceptie van de ontvanger niet meer toe doet (iedereen krijgt een prijs, dus zo bijzonder is mijn prestatie niet)? Juist, dan gaat het effect totaal teniet, sterker nog de motivatie daalt enorm.

Dus docenten, leerkrachten maar ook managers, ouders en begeleiders: als je een deadline stelt, hou je er aan, als je een beloning belooft doe het en maak het uniek. Ook dat is werken aan een cultuur van excellentie in plaats van het voeden van een zesjes cultuur.

Er is nog veel te doen!

Kijk eens omhoog!

Is het je ook wel eens opgevallen dat je bijna nooit omhoog kijkt? We leren als kind dat we naar links en rechts moeten kijken voordat we bijv een straat oversteken. Kijk om je heen, dan kijken we naar links en rechts, soms draaien we ons om, soms kijken we ook omhoog... maar ga eens na, eigenlijk doen we dat maar zelden...

In organisaties is het haast een doodzonde, verticaal organiseren of denken. Alles moet in matrix, project of dan in ieder geval in proces (lees horizontaal). Dag hiërarchische hark, hallo horizontaal organiseren ... http://www.frankwatching.com/archive/tag/horizontaal-organiseren/ Verticaal organiseren staat gelijk aan een soort autoritaire organisatie met boemannen als manager, horizontaal staat voor vriendelijk, open, van deze tijd ... http://zakelijk.infonu.nl/management/96666-organisatiestructuren-horizontaal-of-verticaal-inrichten.html Ondertussen vraag ik me echt af wat deze horizontalisering ons tot op heden heeft gebracht ... volksziekte nr 1 is burnout door psychische problemen op de werkvloer... waar komt dat toch van? Heeft de onduidelijkheid door brede rollen, weinig aansturing, veel verantwoordelijkheid en vaak toch nog weinig werkelijke autonomie daar misschien iets mee te maken? Allemaal mede verworvenheden van horizontaal organiseren...

In het onderwijs is ook vrijwel alles horizontaal georganiseerd. Jaargroepen, klassen, projecten. Iemand gaat over naar een volgend jaar.... je haalt je opleiding als je alle jaren hebt doorlopen... Grote problemen als je niet alles van een heel jaar haalt. Dan dien je de school te verlaten, van VWO naar HAVO naar VMBO. Terwijl een kind zo goed is in geschiedenis, taal of wiskunde. Maar nee, het moet horizontaal. Alles moet, liever allemaal zesjes dan drie tienen. Is dat wat we willen? Een Grote Gemene Deler opleiden? Nee toch? We gaan toch voor excellentie? Maar is dat wel mogelijk als je structureel horizontaal blijft denken?

In het onderwijs zie ik heel veel mogelijkheden voor verticaliteit. Er zijn kleine succesvolle projecten. Zoals bijvoorbeeld http://jso.nl/verticaal.html Verticaal onderwijs is mijns inziens realistisch onderwijs. Het sluit aan bij de belevingswereld van de basis van ons bestaan. Moeder, vader, kind. Dat is een driehoeksverhouding, geen rechte lijn. En dat geldt niet alleen voor jonge kinderen, ook voor de HBO studenten zijn er veel redenen op te noemen waarom je aan verticale onderwijsorganisatie zou kunnen denken. Denk aan de vele mogelijkheden van peercoaching, de realistische taken die je kunt doceren (met 'doe eens gek' bijv een 4e jaars als directeur, een 1e jaars als jaarcontractant ivm zijn te behalen propedeuse en het 2e en 3e jaar als junior en senior middenkader). En is het niet heel natuurlijk leren, peer to peer, meester - gezel, met een realistische taak in een stimulerende werk-leeromgeving?

Oftewel: genoeg redenen om eens omhoog te kijken. Wat mij betreft een van de mooie uitdagingen voor komend jaar!